Książki, Seria Zielona

Słownik gwarowy ziemi radomskiej napisany przez Pana Mariana Kwietnia, regionalistę, społecznika, miłośnika kultury ludowej ziemi radomskiej. Publikacja jest zbiorem leksyki wsi położonych w gminach Jedlińsk i Jastrzębia. Autorowi udało się również poznać i utrwalić gwarowe słówka z powiatów Radom, Zwoleń, Lipsko, Szydłowiec, Iłża, Przysucha, Kozienice, Białobrzegi i Opoczno.

Istotne miejsce wśród projektów służących lepszemu poznaniu środowisk lokalnych zajmuje wydawanie słowniczków dokumentujących słownictwo pojedynczych wsi lub niewielkich regionów. Tego typu publikacje pokazują gwarę jako ważny element dziedzictwa kulturowego oraz przedmiot przekazu międzypokoleniowego. Prezentują też różne, często mniej znane, odmiany języka polskiego.

Zbiór słownictwa zebrany w Słowniku gwarowym ziemi radomskiej autorstwa Pana Mariana Kwietnia ma charakter amatorski. Celem publikacji jest ocalenie od zapomnienia mowy naszych przodków, wyrażenie dla nich szacunku. To dla autora pewnego rodzaju powrót do lat dziecinnych. Z dużym sentymentem przypomina on słowa, którymi posługiwali się Jego rodzice, dziadkowie, a które obecnie wyszły już z powszechnego użycia. Słownik jest ważnym elementem polskiego dziedzictwa, służy popularyzacji wiedzy na temat małej ojczyzny, a przede wszystkim specyficznego dla nich języka ludowego.

Słownik zawiera około 2500 wyrazów hasłowych. Ich tematyka dotyczy różnych zagadnień np. pracy na polu, gospodarstwa rolnego, domowego, kuchni, rzemiosła. Każde z nich opatrzone jest definicją oraz cytatem z gwary będącym przykładem użycia danego słowa lub wyrazu związkowego. Wyrazy hasłowe i cytaty są zapisane tak, jak się je wymawia. Uwzględnia się więc charakterystyczne dla pogranicza małopolsko-mazowieckiego cechy gwarowe. Niektóre zostały zilustrowane materiałem ikonograficznym.

Słownik gwarowy ziemi radomskiej stanowi ważny dokument źródłowy o życiu mieszkańców wsi radomskiej w przeszłości i kulturze ludowej tego regionu.